Τριώδιο
«άνοιξε το Tριώδιο»: H φράση χρησιμοποιείται
μεταφορικά και σημαίνει την έναρξη της Aποκριάς.
Οι αποκριές κρατούν 3 εβδομάδες γι’αυτό το λόγο αυτή η περίοδος ονομάζεται
τριώδιο.
* Η πρώτη εβδομάδα λέγεται “Προφωνέσιμη”, γιατί
παλιότερα “προφωνούσαν", δηλαδή διαλα- λούσαν, στα χωριά κυρίως, την αρχή της
αποκριάς.
* Η δεύτερη εβδομάδα είναι “η κρεατική ή κρεοφάγος",
επειδή έτρωγαν κρέας και
* η τρίτη ονομάζεται “τυρινή ή τυροφάγος”, επειδή
έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα.
Από το 19ο αι. μέχρι σήμερα το καρναβάλι ξεκινά κάθε
χρόνο την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου και λήγει την Κυριακή της Τυροφάγου
ΑΛΛΑ..............
Για την Oρθόδοξη Eκκλησία, η φράση
κυριολεκτείται, επειδή δέκα Κυριακές πριν το Πάσχα αναγνώσκεται το εκκλησιαστικό βιβλίο, το λεγόμενο Tριώδιο< τρεις ωδές. Τριώδιο είναι το λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που περιέχει ιερά ποιήματα από τον 5ο ως τον 15ο αιώνα, Ιερές Ακολουθίες και τα Συναξάρια της περιόδου που μας προετοιμάζει για το Πάσχα. Η περίοδος αυτή προετοιμασίας, αρχίζει από τη Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και λήγει το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου. Ο όρος Τριώδιο (από τις λέξεις «τρία» και «ωδή»), οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί από τους Κανόνες Ακολουθιών που περιέχονται σε αυτό έχουν μόνο τρεις ωδές: την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε μία από τις πέντε πρώτες. Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη στην ελληνική γλώσσα το 1522 μ.Χ.
Τελώνη και του Φαρισαίου
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Αρα για την εκκλησία είναι μια εκκλησιαστική περίοδος δέκα εβδομάδων, που ξεκινά από την Κυριακή του
Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μέγα Σάββατο.
Μέσα στην περίοδο αυτή περιλαμβάνεται και η Μεγάλη
Τεσσαρακοστή καθώς και η αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
Απόκρεως, αποκριά, απόκριες
Η αποκρέα (ενν. Κυριακή ή ημέρα), αρχικά, προσδιόριζε την τελευταία μέρα κατανάλωσης του κρέατος (από+κρέας). Η εβδομάδα πριν τη μεγάλη Σαρακοστή θεωρείται προπαρασκευαστική για τη νηστεία των σαράντα ημερών. Σ’ αυτή την εβδομάδα επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτομικών αλλά όχι του κρέατος (από + κρέως>γεν ενικ. του ουσ. “κρέας”). Γι αυτό, άλλωστε, η σαρκοφαγία, τιμάται ιδιαίτερα κατά την προηγούμενη εβδομάδα, με αποκορύφωμα την Τσικνοπέμπτη. Η τελευταία ημέρα σαρκοφαγίας (η αποκριά) προσδιόρισε, τελικά, όλη την περίοδο των αποκριάτικων εορτασμών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πιστοί αποκρεύουν (απέχουν από το κρέας) την ημέρα του Aγίου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου), πριν αρχίσει η νηστεία των Χριστουγέννων, την Κυριακή των Aγίων Πάντων (την Kυριακή μετά την Πεντηκοστή) και την τελευταία ημέρα του Ιουλίου, για τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ
Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στο μέσο των 3 εβδομάδων του εορτασμού του καρναβαλιού.
Πρόκειται για τη Πέμπτη της 2ης εβδομάδας, της Κρεατινής.
Την ημέρα αυτή ο κόσμος ψήνει κρέας στα κάρβουνα.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον καπνό που λέγεται “τσίκνα”. Από την τσίκνα λοιπόν
αυτή έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη.
